مجله شاه کلید موفقیت

اعتماد به نفس و عزت نفس احساساتی هستند که می‌توان آنها را با تمرین، بهبود تاب‌آوری و استقامت خود و تصدیق توانایی خود، تقویت کرد. در این مقاله ابتدا به اهمیت و تاثیر عزت نفس و اعتماد به نفس در زندگی ما می‌پردازیم و سپس کتاب‌های مرتبط را معرفی می‌کنیم.

با مطالعه این مقاله یاد می‌گیریم:

·    چرا باید به عزت نفس و اعتماد به نفس بها دهیم؟

·    اعتماد به نفس و عزت نفس چست؟

·    نشانه‌های کمبود اعتماد به نفس و عزت نفس

·    مزایای داشتن عزت نفس و اعتماد به نفس بالا

·    نقش والدین و معلمان در اعتماد به نفس و عزت نفس فرزندان

·    کتاب‌های پیشنهادی برای افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس

عزت نفس و اعتماد به نفس دو مفهوم متفاوت از یکدیگر هستند، اما با این وجود هم‌پوشانی زیادی دارند و در بسیاری از مواقع به جای همدیگر استفاده می‌شوند. به همین دلیل در این مقاله به معرفی کتاب‌های مرتبط با هر دو می‌پردازیم. برخی از این کتاب‌ها برای بالا بردن عزت نفس و برخی دیگر برای بالا بردن اعتماد به نفس و برخی نیز برای بهبود هر دو مناسب هستند.

چرا باید به عزت نفس و اعتماد به نفس بها دهیم؟

احتمالا تا به امروز در مواجهه با برخی افراد این سوال را از خودتان پرسیده‌اید که "من که از هر نظر (تحصیلات، ظاهر، استعداد، خانواده، موقعیت اجتماعی، رزومه و ...) از این فرد بهتر هستم" پس چرا

·   او بسیار موفق‌تر از من است؟

·   همه او را بیشتر از من دوست دارند؟

·   او به جای من ترفیع رتبه گرفت؟

·   در حالی‌که من در ازدواجم شکست خوردم، او رابطه عاطفی فوق‌العاده‌ای با همسر خود دارد؟

·   و صدها چرای دیگر....

اینجاست که اهمیت و جایگاه عزت نفس و اعتماد به نفس در موفقیت ما نمایان می‌شود. به طوری که اگر عزت نفس و اعتماد به نفس را در یک سمت ترازوی موفقیت و همه عوامل دیگر را سمت دیگر آن قرار دهیم، باز هم سمت عزت نفس و اعتماد به نفس سنگین‌تر می‌شود.

عزت نفس و اعتماد به نفس یکی از پایه‌های زندگی شاد و موفق می‌باشند. همان‌طور که اگر یکی از پایه‌های یک میز، شکسته باشد، کارایی خود را از دست می‌دهد، ما نیز اگر عزت نفس و اعتماد به نفس نداشته باشیم، کارایی لازم را در شغل، روابط و جنبه‌های دیگر زندگی نخواهیم داشت.

برای روشن‌تر شدن موضوع فرض کنید که قصد پر کردن منبع آبی را دارید، غافل از اینکه کف این منبع از چند جا سوراخ است. شما با تلاش فراوان این منبع را پر می‌کنید، اما به دلیل وجود نشتی، مدام آب آن خالی می‌شود و کل تلاش‌های‌تان بی‌ثمر می‌ماند. کمبود عزت نفس و اعتماد به نفس به مثابه وجود این نشتی‌ها در زندگی ماست. ما برای بهبود روابط و وضعیت مالی و دستیابی به آرامش و حس خوب تلاش می‌کنیم، اما به دلیل وجود این نشتی‌ها هیچ‌کدام از تلاش‌های‌مان نتیجه نمی‌دهند.

در اصل ریشه بسیاری از مشکلات ما در زندگی در کمبود عزت نفس و اعتماد به نفس نهفته است. بنابراین باید برای بهبود آنها زمان بگذاریم.

اعتماد به نفس و عزت نفس چست؟

همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم، اعتماد به نفس و عزت نفس هم‌پوشانی زیادی با یکدیگر دارند، به طوری که بسیار از افراد این دو را یکی می‌دانند، در حالی که در حقیقت با یکدیگر متفاوت هستند. عزت نفس به احساس ارزشمندی درونی و اعتماد به نفس به احساس توانمندی در انجام کاری اشاره دارد.

ممکن است فردی اعتماد به نفس بالایی داشته باشد، ولی عزت نفسش پایین باشد. برای مثال شاید فردی در سخنرانی در جمع، اعتماد به نفس داشته باشد، ولی از درون احساس ارزشمندی نداشته باشد و بنابراین عزت نفسش بالا نباشد. در عوض افرادی که از عزت نفس خوبی برخوردارند، معمولا اعتماد به نفس بالایی نیز دارند.

همچنین از آنجایی که اعتماد به نفس به احساس توانمندی فرد وابسته است، با توجه به شرایط تغییر می‌کند، برای مثال شاید فردی در سخنرانی کردن اعتماد به نفس بالایی داشته باشد، ولی اعتماد به نفسش در زمینه نویسندگی کم باشد. ولی چون عزت نفس احساسی درونی است، بنابراین در شرایط مختلف تقریبا ثابت می‌ماند. فردی که عزت نفس بالایی دارد، چون از درون احساس ارزشمندی می‌کند، بنابراین بدون توجه به شکست یا موفقیت در یک زمینه، خودش را دوست دارد و برای خود ارزش قائل است.

برای مشخص شدن جایگاه و تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس به این مثال دقت کنید: فرض کنیم ما به فردی برای ازدواج علاقه‌مند شده‌ایم. برای اینکه بتوانیم به او پیشنهاد ازدواج دهیم باید از اعتماد به نفس بالایی برخودار باشیم. ولی در صورت شنیدن جواب منفی، نحوه برخورد ما با این شرایط نشان دهنده میزان عزت نفس ماست.

در مثال بالا فرد دارای اعتماد به نفس بالایی هست که توانسته پیشنهاد ازدواج خود را به طرف مقابل مطرح کند، اما اگر در صورت شنیدن پاسخ منفی خودش را سرزنش کند و افسرده شود، نشان‌دهنده عزت نفس پایین اوست. اما اگر دریافت جواب منفی را به ارزشمند بودن خود ربط ندهد و به زندگی عادیش ادامه دهد، بنابراین عزت نفس بالایی دارد.

نشانه‌های کمبود اعتماد به نفس و عزت نفس:

کمبود اعتماد به نفس و عزت نفس نشانه‌های فراوانی دارند که در این بخش به مهمترین آنها اشاره می‌کنیم. داشتن هر کدام از این نشانه‌ها بیانگر کمبود اعتماد به نفس و عزت نفس در فرد می‌باشد.

اگر عزت نفس و اعتماد به نفس‌تان پایین باشد، ممکن است:

·    باور داشته باشید که دیگران بهتر از شما هستند.

·    بیان نیازهای‌تان برای شما مشکل باشد.

·    روی نقاط ضعف خود تمرکز کنید.

·    به طور مکرر ترس، تردید و نگرانی را تجربه کنید.

·    دید منفی نسبت به زندگی داشته باشید و احساس عدم کنترل کنید.

·    ترس شدیدی از شکست داشته باشید.

·    در پذیرش بازخورد مثبت مشکل داشته باشید.

·    برای نه گفتن و تعیین حد و مرز مشکل داشته باشید.

·    نیازهای دیگران را بر نیازهای خود ترجیح دهید.

·    هیچ گاه دست به اقدام نزنید.

·    مدام احساس گناه داشته باشید.

·    خودتان را کمتر از دیگران ببینید.

·    نقاط ضعف خود را بزرگ ببینید.

·    توانایی "نه گفتن" نداشته باشید.

مزایای عزت نفس و اعتماد به نفس بالا:

داشتن عزت نفس و اعتماد به نفس مناسب پایه و اساس یک زندگی شاد و موفق است که در ادامه به بیان برخی از مزایایی آن می‌پردازیم:

اگر عزت نفس و اعتماد به نفس خود را افزایش دهید

·    از تمرکز بر تجربیات منفی گذشته خود پرهیز می‌کنید. بنابراین هرگز در معرض افسردگی قرار نمی‌گیرید و تمام تمرکز و انرژی خود را بر زمان حال معطوف می‌کنید و بدین ترتیب پیشرفت‌تان را تضمین می‌شود.

·    خودتان را بهتر یا بدتر از دیگران نمی‌بینید. بنابراین با خودتان در صلح خواهید بود و فردی که با خودش در صلح باشد، قطعا اطرافیانش نیز او را دوست دارند و روابط عالی را تجربه می‌کند.

·    نیازهای خود را به راحتی بیان می‌کنید. بنابراین هرگز فرصت‌های پیش روی خود را از دست نمی‌دهید و با دیگران تعامل سازنده‌ای خواهید داشت که زندگی را برای شما بسیار راحت‌تر خواهد کرد.

·    بدون اینکه حس بدی داشته باشید، می‌توانید به درخواست‌های دیگران پاسخ منفی بدهید. توانایی نه گفتن، یکی از لازمه‌های موفقیت در زندگی شخصی و شغلی است.

·    می‌توانید نقاط قوت و ضعف خودتان را ببینید و به راحتی آنها را بپذیرید. تنها در صورتی می‌توان نقاط ضعف را برطرف کرد که ابتدا آنها را بپذیریم. در ضمن در صورت پذیرش نقاط ضعف خود، جلوی سوءاستفاده دیگران از نقاط ضعف‌مان را خواهیم گرفت.

داشتن اعتماد به نفس و عزت نفس، انگیزه شما برای رسیدن به اهداف‌تان را بیشتر می‌کند، زیرا می‌دانید که شایستگی و توانایی لازم برای دستیابی به آنها را دارید. علاوه براین وقتی اعتماد به نفس و عزت نفس بالایی دارید، می‌توانید حد و مرزهای مناسبی برای روابط خود تعیین کنید و روابط سالمی با اطرافیان‌تان داشته باشید.

نقش والدین و معلمان در اعتماد به نفس و عزت نفس فرزندان:

از آنجایی که تجربیات دروان کودکی تاثیر به سزایی در شکل‌گیری اعتماد به نفس و عزت نفس در هر فردی دارد، در این بین والدین و معلمان نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند.

مسلما همه پدر و مادرها تمامی تلاش خود را به کار می‌گیرند تا بتوانند آینده فرزندان خود را تضمین کنند و اطمینان بیابند که فرزندشان در آینده زندگی خوبی را خواهد داشت. اما متاسفانه در این بین کمتر به پرورش عزت نفس و اعتماد به نفس فرزند خود توجه می‌کنند. در حالی که اگر فقط یک چیز باشد که بتواند آینده هر کودکی را تضمین نماید، آن چیز عزت نفس و اعتماد به نفس بالای اوست.

بسیاری از والدین کل زمان و تلاش عمر خود را تبدیل به پول می‌کنند و این پول‌ها را صرف کلاس‌های کنکور، زبان، ورزش و موسیقی فرزندان خود می‌کنند، تا به پیشرفت آنها کمک نمایند، اما متاسفانه از مهمترین فاکتور در پیشرفت فرزندشان، یعنی عزت نفس و اعتماد به نفس او غافل می‌مانند.

متاسفانه در سیستم آموزشی نیز هرگز به این معقوله پرداخته نمی‌شود، بنابراین نقش معلمان که بعد از والدین بیشترین تاثیر را بر بچه‌ها دارند، بسیار مهم و حساس است.

بنابراین نقش والدین و معلمان در شکل‌گیری عزت نفس و اعتماد به نفس هر فردی بسیار چشم‌گیر است. اما نکته ظریفی در اینجا نهفته است. ما تا خودمان چیزی را نداشته باشیم نمی‌توانیم آن را به دیگران بدهیم. بنابراین به عنوان پدر یا مادر ابتدا باید خودتان عزت نفس و اعتماد به نفس بالایی داشته باشید تا بتوانید آن‌ها را در فرزندان خود نیز ایجاد نمایید.

خوشبختانه در هر شرایط و سنی که باشید می‌توانید با انجام برخی کارها و پرهیز از برخی کارهای دیگر، اعتماد به نفس و عزت نفس خود را بهبود دهید. در ادامه به معرفی کتاب‌هایی می‌پردازیم که با مطالعه و عمل به نکات آنها می‌توانید به راحتی عزت نفس و اعتماد به نفس خود را افزایش دهید:

کتاب‌های پیشنهادی برای افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس:

1-    کتاب شش ستون عزت نفس نوشته ناتانیل براندن

همانطور که از عنوان آن مشخص است، با مطالعه این کتاب با اصول و روش‌های اساسی افزایش عزت نفس آشنا می‌شوید.

ناتانیل براندن سال‌های زیادی از عمر خود را به تحقیق درباره عزت نفس پرداخته است و نتایج تحقیقات خود را در این کتاب در اختیار شما قرار می‌دهد. مطالعه این کتاب برای هر فردی که به دنبال افزایش عزت نفس است، ضروری می‌باشد.

در این کتاب نویسنده به صورت کامل توضیح می‌دهد که چرا عزت نفس برای رسیدن به سلامت روانی، اهداف، آرامش و روابط سالم ضروری است. براندن شش تمرین روزانه که پایه عزت نفس بالا هستند را پیشنهاد می‌دهد و همچنین اهمیت داشتن عزت نفس بالا در پنج جنبه: شغل، والدین، تحصیل، روان درمانی و فرهنگ را مشخص می‌کند. کارهای او راهنمایی عالی برای معلمان، والدین، مدیران و روان درمانگرها که تاثیر و مسئولیت بالایی در شکل‌گیری عزت نفس دیگران دارند، می‌باشد.

کتاب شش ستون عزت نفس یکی از کتاب‌های مرجع برای مدرسین این حوزه می‌باشد و شما می‌توانید خلاصه و نکات مهم این کتاب را با کلیک در اینجا مطالعه کنید.

2-    کتاب رمز اعتماد به نفس نوشته کتی کی و کلیر شیپمن

این کتاب به شکلی عالی توضیح می‌دهد که اگر زنان روی غرایز درونی خود کار کنند، شجاعت داشته باشند و درست عمل کنند، می‌توانند شاهد تحول زندگی‌شان بر پایه اعتماد به نفس باشند.

مطالعه این کتاب برای خانم‌هایی که به دنبال افزایش اعتماد به نفس خود هستند بسیار مفید می‌باشد. همچنین برای والدینی که دارای فرزند دختر هستند، مطالعه این کتاب به شدت توصیه می‌شود.

شما می‌توانید خلاصه و نکات مهم و کاربردی این کتاب را با کلیک در اینجا مطالعه کنید.

3-    کاملا مطمئن نوشته دان مور

کتاب کاملا مطمئن یک کاوش عمیق در مورد اینکه اعتماد به نفس چست و چطور می‌توان به طور موثر آن را افزایش داد، می‌باشد. مطالعه این کتاب به شما کمک می‌کند تا تصمیمات بهتر و هوشمندانه‌تری در زندگی خود بگیرید.

شما می‌توانید خلاصه و نکات مهم و کاربردی این کتاب را با کلیک در اینجا مطالعه کنید.

4-    هنر ظریف بی‌خیالی نوشته مارک منسن

این کتاب، یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های سال‌های اخیر در جهان بوده است. مارک منسن در کتاب هنر ظریف بی‌خیالی به این موضوع می‌پردازد که زمان و انرژی ما محدود است و بنابراین باید یاد بگیریم، بی‌خیال خیلی چیزها شویم و انرژی و زمان خود را روی موارد مهم زندگی‌مان بگذاریم. بنابراین این کتاب در مورد بی‌خیالی نیست، بلکه در رابطه با هنر تشخیص دادن موارد مهم و تمرکز بر آنهاست.

شما می‌توانید خلاصه و نکات مهم و کاربردی این کتاب را با کلیک در اینجا مطالعه کنید.

5-    کتاب تاب‌آوری نوشته ریک هانسون

کتاب تاب‌آوری یک راهنمای عملی برای پرورش نیروی دورنی و بهبود دوست داشت خود، اعتماد به نفس و استقامت فرد می‌باشد. در این کتاب نویسنده با ارائه مثال‌ها و تمرین‌های زیاد، چگونگی دستیابی به آرامش ذهن و استفاده از فرصت‌ها برای برقراری ارتباط موثر را توضیح می‌دهد.

شما می‌توانید خلاصه و نکات مهم و کاربردی این کتاب را با کلیک در اینجا مطالعه کنید.

6-    کتاب از سر راه خودت کنار برو، نوشته دیو هالیس

در کتاب از سر راه خودت کنار برو، دیو هالیس به اشتباهات و باورهای محدودکننده‌ای می‌پردازد که تا مدت‌ها او را از دستیابی به اهدافش باز می‌داشتند تا خوانندگان، دیگر مرتکب این اشتباهات نشوند. نویسنده در این کتاب با بهره‌گیری از مثال‌های از زندگی شخصی خود بینشی در اختیار ما قرار می‌دهد تا بتوانیم بر چالش‌های مشابه غلبه کنیم و به احساس رضایت در زندگی خود و رابطه عالی با عشق‌مان برسیم.

شما می‌توانید خلاصه و نکات مهم و کاربردی این کتاب را با کلیک در اینجا مطالعه کنید.

7-    کتاب قانون 5 ثانیه نوشته مل رابینز

مل رابینز در کتاب قانون 5 ثانیه: زندگی، کار و اعتماد به نفس خود را با شجاعت هر روزه دگرگون کنید، ابزاری ساده و در عین حال بسیار مفید و کاربردی در اختیار شما قرار می‌‎دهد تا به فردی عمل‌گرا تبدیل شوید و بدون ترس و با شجاعت بیشتر رفتار و زندگی خود را متحول کنید.

شما می‌توانید خلاصه و نکات مهم و کاربردی این کتاب را با کلیک در اینجا مطالعه کنید.

8-    کتاب منقد درونی شما یک احمق است نوشته دنیل کریسا

این کتاب یک نوار چسب برای بستن منقد درونی هر فرد است و صدای آن را برای همیشه خاموش می‌کند. منتقد درونی منبع اصلی ایجاد ترس، شک و تردید در ماست. همان‌طور که می‌دانید، ترس، شک و تردید از دلایل اصلی کمبود اعتماد به نفس و عزت نفس در هر فردی است. بنابراین مطالعه این کتاب به شما کمک می‌کند تا آنها را کنار بگذارید و اعتماد به نفس و عزت نفس‌تان را افزایش دهید.

شما می‌توانید خلاصه و نکات مهم و کاربردی این کتاب را با کلیک در اینجا مطالعه کنید.

9-    کتاب ترس را تجربه کنیم و اقدام کنیم نوشته سوزان جفرز